Informatie koudemiddelentransitie voor klanten van NVKL-leden
Veranderingen binnen de warmtepompen- en airconditioningmarkt
De warmtepompen- en airconditioningmarkt is volop in beweging. Daarbij komt dat recent een maatregel is doorgevoerd door de Europese Commissie in de vorm van de F-gassenverordening. In deze verordening staat een uitfasering van huidige koudemiddelen met een hoog aardopwarmingsvermogen (GWP) op de planning. Deze koudemiddelen worden nu in warmtepompen en airco’s toegepast. Bij lekkage leveren deze koudemiddelen een relatief grote bijdrage aan de opwarming van de aarde.
Wat zijn de gevolgen van deze verordening voor u als eindgebruiker?
Deze koudemiddelen worden, vanwege de bijdrage aan de opwarming van de aarde, in fases uit de handel gekomen en zijn dus steeds minder beschikbaar. Er zijn uiteraard vervangende koudemiddelen, maar die zijn brandbaar/explosief (propaan), giftig (ammoniak) of functioneren onder drukken die het tienvoudige zijn van de huidige generatie koudemiddelen (kooldioxide).
Eigenaren van een installatie moeten overstappen op een ander (natuurlijk) koudemiddel, hiermee krijgt u als eigenaar te maken met veranderingen en prijsverhogingen. NVKL legt u graag uit hoe dit komt en wat de gevolgen zijn voor u als eindgebruiker van een installatie.
Gebruik synthetische koudemiddelen
Het gebruik van synthetische koudemiddelen, zoals R410A, R404A en R507, wordt door Europese regelgeving (F-gassenverordening) aan banden gelegd en deze regelgeving is begin 2024 aangescherpt. Koudemiddelen met een hoog Global Warming Potential (GWP) leveren bij lekkage een relatief grote bijdrage aan de opwarming van de aarde. Deze koudemiddelen worden daarom in fases uit de handel genomen en zijn steeds minder beschikbaar.
De vraag is momenteel nog erg hoog, dus de prijzen zullen waarschijnlijk fors stijgen. Deze gevolgen zijn nu al merkbaar. De synthetische koudemiddelen met hoge GWP kunnen steeds eerder in het jaar op zijn. Download het NVKL Infoblad Beschikbaarheid synthetische koudemiddelen en lees u in over de gevolgen.
Overstap naar natuurlijke koudemiddelen
Aan het werken met natuurlijke koudemiddelen zijn risico’s verbonden. Zo zijn ze brandbaar/explosief (o.a. propaan en isobutaan), giftig (ammoniak) of functioneren onder drukken die veel hoger zijn dan die van de huidige koudemiddelen en zijn tevens verstikkend (kooldioxide).
Het is dus van belang om lekkage van een dergelijk koudemiddel zoveel mogelijk te voorkomen. Bij een lekkage is het van belang om de lekkage te laten repareren, de reparatie te controleren, de installatie te laten bijvullen en het lek te melden (als het om F-gassen gaat). Hier leest u meer over in het NVKL Infoblad Koudemiddellekkage.
Onderhoud koelinstallatie
Om lekkage van koudemiddel te voorkomen, is het van belang om goed onderhoud te plegen. Bovendien zorgt goed onderhoud ervoor dat u het maximale uit uw installatie haalt en uw producten gekoeld blijven. Het is hierbij van belang om de werkzaamheden aan de installatie door deskundigen te laten uitvoeren volgens de juiste voorschriften. Op deze manier creëert u een veilige werksituatie.
Als eigenaar of beheerder van een installatie bent u uiteindelijk zelf verantwoordelijk voor de periodieke inspecties en keuringen in de gebruiksfase. NVKL heeft een een infoblad ontwikkeld om je stapsgewijs mee te nemen in dit proces.
Wat betekent dit voor u als eindgebruiker?
NVKL, de brancheorganisatie van koeltechnische bedrijven, neemt u als eigenaar van een koeltechnische installatie graag mee in de belangrijkste wijzigingen, zodat u goed voorbereid bent op de veranderingen. Zo leest u in dit informatiepakket onder andere wat u in het geval van een lekkage aan de installatie moet doen en de verantwoordelijkheid die u als eigenaar of beheerder van een installatie heeft voor periodieke inspecties en keuringen aan de installatie.
Meer informatie
Heeft u na het lezen van alle informatie nog vragen? We helpen u graag verder! Ga naar www.nvkl.nl/f-gassenverordening of stel de vraag aan uw onderhoudsbedrijf. Bedrijven die bij NVKL zijn aangesloten hebben de kennis en ervaring in huis om u van gedegen advies te voorzien. Zij zijn in het bezit van de NVKL-erkenning en voldoen aan alle verplichte wet- en regelgeving, opleidingen en vakkennis waarop zij bovendien tweejaarlijks getoetst worden door een onafhankelijke certificerende instelling.
Veelgestelde vragen
-
Welke certificaten zijn er bij de installatie van een warmtepomp nodig?
Als er koudemiddelhandelingen worden gedaan door de monteur (zoals lekcontrole, vullen, leeghalen, vacumeren of andere handelingen aan het koudemiddelcircuit), dan moet de monteur gecertificeerd (BRL 200) zijn om te mogen werken met dat type koudemiddel. Dat geldt nu al voor F-gassen, en geldt vanaf 29 september 2025 ook voor koolwaterstoffen (zoals propaan en isobutaan), CO₂ en ammoniak. Daarnaast moet ook het installatiebedrijf zijn gecertificeerd (BRL 100).
-
Hoe kun je zien of een bedrijf of persoon gecertificeerd is?
Dit kunt u controleren op de website van het Centraal Register Techniek op www.centraalregistertechniek.nl.
-
Wie controleert er of een monteur met de juiste certificering aan een installatie heeft gewerkt?
De monteur vermeld zijn of haar certificeringsnummer op de werkbon na de werkzaamheden. Als er voor de installatie een logboekverplichting geldt, dan wordt de werkbon in het logboek bijgevoegd. Daarnaast kunt u de monteur natuurlijk altijd vragen om zijn of haar certificaat te laten zien via het digitale vakpaspoort van het Centraal Register Techniek, waar alle relevante certificaten in geregistreerd staan.
-
Mag een willekeurige monteur zonder de benodigde PBM’s en certificaten werken aan een installatie met koolwaterstoffen (bijvoorbeeld eerste lijnstoring)?
Dat mag niet. Als er koudemiddelhandelingen worden gedaan (zoals lekcontrole, vullen, leeghalen, vacumeren of andere handelingen aan het koudemiddelcircuit), dan moet de persoon gecertificeerd zijn voor dat type koudemiddel. Dat geldt nu al voor F-gassen, en geldt vanaf 29 september 2025 ook voor koolwaterstoffen (zoals propaan en isobutaan), CO₂ en ammoniak. Die certificering laat zien dat de monteur zich bewust is van de risico’s en weet welke veiligheidsmaatregelen moeten worden genomen.
-
Wat zijn (synthetische) koudemiddelen en waarom moet ik hier rekening mee houden bij het aanschaffen van een koeling- of verwarmingsapparaat?
Wilt u apparatuur aanschaffen die kan koelen en/of verwarmen, zoals een airconditioner of warmtepomp? Kijk dan niet alleen naar het energielabel, maar ook naar het type koudemiddel in het apparaat. De keuze voor het type koudemiddel kan een groot verschil maken voor het klimaat. Koudemiddelen zijn stoffen die ervoor zorgen dat apparaten kunnen afkoelen. Er zijn twee soorten koudemiddelen: synthetische en natuurlijke. Synthetische koudemiddelen zijn slecht voor het klimaat: als ze vrijkomen bij lekkage dragen ze bij aan het broeikaseffect. Natuurlijke koudemiddelen hebben niet of nauwelijks effect op de opwarming van de aarde.