Warmtepompen spelen de komende jaren een belangrijke rol in de energietransitie. Een voorwaarde voor succes daarbij is dat er voldoende monteurs zijn die de kennis en vaardigheid hebben om een warmtepomp te installeren. In dit eerste deel in een serie mini-interviews legt Roelof Robbertsen, accountmanager en trainer bij opleidingscentrum GO ͦ, uit dat het kennisniveau van installateurs nog wat te wensen overlaat.
Gezien de opmars van de warmtepomp zal het vast storm lopen, qua cursusaanmeldingen.
“Het aantal aanmeldingen groeit inderdaad. Toch blijft een grote groep installateurs achter, en ik verbaas me over het beperkte aantal dat een F-gassencursus volgt. Om een warmtepomp te plaatsen, heb je in veruit de meeste gevallen een F-gassencertificaat nodig. Zonder zo’n certificaat mag je alleen warmtepompsystemen monteren zonder koudemiddel, zoals een monoblock.”
Sommige warmtepompleveranciers beschikken zelf over certificering. Bij verkoop van een warmtepomp plaatst de installateur hem en stelt de leverancier hem in bedrijf. Prima oplossing toch?
“Dat zou je denken. Maar wat gebeurt er bij een storing en de eventueel daarop volgende reparatie? Dan belt de eindgebruiker de installateur die de warmtepomp verkocht, maar die mist het certificaat om met koudemiddel te mogen werken. Dat levert dus ellende voor de eindgebruiker op. In QBIS.nl, het openbare accreditatieregister, vind je maar een beperkt aantal gecertificeerde bedrijven. Dit aantal loopt in mijn ogen ver achter op het aantal bedrijven dat met warmtepompen werkt. Met de groeiende vraag naar warmtepompen is kennisgebrek een serieus probleem.”
Die term ‘kennisgebrek’ hoor je vaak. Zijn installateurs zo onwillig? Ze hoeven alleen maar wat nieuwe techniek onder de knie krijgen.
“Veel installateurs zijn van goede wil maar beseffen onvoldoende dat een warmtepomp fout- en inregelgevoeliger is dan een HR-ketel, en ook sterker afhankelijk is van factoren zoals isolatiewaarden. Op de VSK sprak ik verschillende installateurs die onderkennen dat warmtepompen de toekomst hebben, maar eigenlijk niet goed weten wat dit in installatietechnisch opzicht betekent. Er zijn ook installateurs die warmtepompen aanbieden zonder er voldoende kennis voor in huis te hebben. Dat vertaalt zich naar de praktijk.”
Kun je daar een voorbeeld van geven?
“Een tijd geleden kwam ik bij mensen die een verwarmingssysteem voor hun afgesloten serre wilden. Hun installateur adviseerde een warmtepomp, terwijl een inverter-airco er prima zou voldoen en veel goedkoper is. Maar installateurs moeten ook leren het ‘brede’ verhaal te vertellen. Een hybride warmtepomp kan een prima oplossing voor bestaande woningbouw zijn, maar daarbij moet je wel melden dat het een tussenoplossing is. Als je dat niet doet en de gemeente besluit alle woningen in de betreffende wijk van het gas te halen, zadel je bewoners met een probleem op.”
Wat adviseer je installateurs die voor het eerst met de vraag naar warmtepompen worden geconfronteerd?
“Maak niet de fout om te onderschatten welke kennis er bij het installeren en onderhouden van warmtepompen komt kijken. Het is veel meer dan alleen ‘aanvoer/afgifte aansluiten en de stekker in het stopcontact steken’. De fabriek weet niet waar en onder welke omstandigheden hun warmtepomp wordt geplaatst; het is dus geen apparaat dat op maat wordt geleverd. Leid jezelf daarom op, verdiep je in de materie en volg cursussen, zowel over warmtepomptechniek als voor een F-gassencertificaat. Dat is een investering – al zijn daar subsidies voor – en het kost tijd en inspanning, maar uiteindelijk loont het omdat je jezelf onderscheidt. De komende jaren neemt de vraag naar deskundige warmtepompinstallateurs die zowel adviseren als installeren flink toe.”
Wat zijn de grootste inhoudelijke struikelblokken waar mensen tijdens een cursus tegenaan lopen?
“Om een goed onderbouwd advies te geven, moet je verder kijken dan alleen naar de techniek, en bijvoorbeeld de voor- en nadelen van lucht/water- en bodemgebonden systemen kunnen uitleggen. Mensen zijn niet gewend om op die manier naar installaties te kijken. Daarnaast hebben cursisten soms moeite om zich te verdiepen in zaken die met een goed ontwerp hebben te maken. Een ontwerp bestaat helaas uit meer dan alleen ‘lengte x breedte x hoogte’. Bij warmtepomptechniek komt veel meer kijken, en dat vergt dat je soms even door moet bijten.”
Door: Vakblad Warmtepompen
Tekst: Bas Roestenberg